Beynin derinliklerine giriş kapısı: Neuralink
2020 yılının sonlarına doğru gelirken teknoloji dünyasından bir yeni gelişme daha gündemde yerini aldı. Tartışmalar da hemen ardından başladı. Devrim niteliğinde görenlerimiz de, komplo teorilerine katılanlarımız da, arada kalmışlarımız da var mutlaka. Westworld adlı dizide duyduğum bir replik geliyor burada aklıma. Dr.Ford, robotlardan birine; “Onlar(insan,ölümlü) olmanı istemiyorlar, sen(ölümsüz) olmak istiyorlar.” diyordu. Spoiler vermek istemem şimdiden bilmeyenler için, nitekim Neuralink de ilerleyen süreçlerde benzer doğrultuda gidecek gibi duruyor bence. Peki nedir bu Neuralink?
kurulan şirket ultra hızlı beyin-
bilgisayar ara yüzü oluşturmayı
hedeflemekte. Amaçları ise
kısa vadede spinal kord zedelenmesi
olan/felçli bireylerin beyin
sinyalleriyle el, klavye, mouse vb.
aracılar kullanmadan bilgisayar,
telefonlarını kontrol edebilir
hale gelmesi. Aslında bahsi geçen
el ağız kaslarımız, klavye, mouse
da bir çeşit ara yüz. Ama düşündüklerimizi
direkt beynimiz yoluyla
aktarabilmek çok daha hızlı
ve ilgi çekici değil mi? Sonuçta konuşurken, yazarken ortaya dökülen kelimeler kafamızdakilerin
ne kadarlık bir kısmını karşılayabiliyor?
Projenin 2019 Temmuz ve 2020 Ağustos aylarında halka açık iki sunumu yapıldı.
Son sunumda sağlıklı bir domuza takılmış bu ürünle sinyallerin okunmasına şahit olduk, FDA
tarafından Temmuz ayında Breakthrough Device/Çığır Açan Cihaz tanımını aldığını öğrendik. İnsan
deneyleri içinse henüz izin alınamamış. Aslına bakarsanız bu çok yeni bir fikir değil. Non-invaziv ve
invaziv olmak üzere farklı metotlar mevcut. Non-invaziv olanlar beyin sinyallerini kafatası dışından
okumaya çalıştığından etkisi bir derecede sınırlanıyor. Bu bir nevi odada yapılan muhabbeti kapı-duvar
arkasından bardakla dinlemek gibi. İnvaziv olaraksa Utah Array, Deep Brain Stimulation (DBS)
yöntemleri benzer amaçlara sahip. Peki Link’in bunlardan farkı ne?
Elektrotlarının şimdiye kadarki projelere oranla sayıca epey fazla olması (Utah Array dizi başına 100,
DBS cihaz başına 8-16, bir Link ise 1024 kanal içeriyor) ve boyutunun küçüklüğü temel ayırıcı
özelliklerinden. Link, işaret parmağımızın ucunda taşıyabileceğimiz, para büyüklüğünde bir cihaz.
Elektrotları ise bir saç telinden 10 kat daha ince. Bu derece bir incelik insan eli tarafından beynimize
yerleştirilmesini de haliyle zorlaştırıyor. Bu nedenle operasyon da dikiş makinesine benzer bir robotla,
8 mm’lik kafatası açıklığından gerçekleştiriliyor. Robot, damar bulunmayan bölgeleri kameralarla
tespit ederek elektrotları oraya, 6-7 mm derinliğe dikiyor, böylece kanama riski de büyük oranda
azaltılıyor.
Operasyon süresinin 1 saatten kısa olacağı, genel anesteziye gerek duyulmayacağı ve hastaneden aynı
gün ayrılabileceğimiz söyleniyor. Yapıldığı malzemeler de hem yabancı cisim olarak algılanmaması
hem de uzun süre kullanımı dolayısıyla hasarlanmaması için biyouyumlu olacak şekilde seçilmeye
çalışılıyor, şu anda ince film metaller ve polimerler kullanılmakta. Beyinden bilgisayara aktarım
kablosuz olarak bluetoothla gerçekleşecek. Gün boyunca kullanılabilir, gece şarj edilebilir(USB portu
içeriyor), 5-10 metrelik wireless aralığına sahip ve dışarıdan neredeyse görünmüyor bile. 1024 elektrot
da okuma ve yazma fonksiyonuna sahip. Yani hem aldığı sinyalleri anlamlandırabiliyor hem de beyinde
ilgili alanları stimüle edebiliyor. Hacklenir miyiz ya da başka kablosuz ağlardan etkilenir miyiz
sorularına henüz tamamiyle olumlu cevap alamıyoruz, hala üzerine çalışılmakta. Şuanda şirkette farklı
alanlardan yaklaşık 100 kişi çalışıyor ve sayıca daha da büyüme hedefindeler. Okurlarımız arasında da
ilgilenen olursa sitesinden başvuru yapabiliyorsunuz. Uzun vadeli hedeflere gelecek olursak bu projenin
insan-yapay zeka simbiyozunun oluşturulmasında da önemli bir rol oynayacağı düşünülmekte. Tabii
beynimiz, içerisinde daha pek çok gizemi barındırıyor. Bu nedenle uzun vadeli hedeflerin önünde kat
edilmesi gereken yol gerçekten uzun gibi, bir yandan da teknolojinin hızlıca gelişiyor olması artık
dizi/filmlerdeki gerçekliğin bize o kadar da uzak olmadığının göstergesi.
-Ayça KOYUNCU
KAYNAKLAR
1) An Integrated Brain-Machine Interface Platform With Thousands of Channels
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6914248/
2) https://neuralink.com/
3) Neuralink Progress Update, Summer 2020
Neuralink Progress Update, Summer 2020
4) Neuralink Demosu Değerlendirme
CANLI YAYIN - Elon Musk'ın Neuralink Demosu
Yorumlar
Yorum Gönder